وقایع کربلا در کشف الغمهکتاب کشف الغمة فی معرفة الائمة (علیه‌السّلام) اثر علی بن عیسی اربلی (۶۹۲ق) می‌باشد. ۱ - گزارش محتوااربلی در قرن هفتم، این اثر را درباره تاریخ امامان نگاشته و بخشی از مطالب اثر خود را، که نزدیک به یک چهارم جلد دوم است، به شرح زندگی امام حسین (علیه‌السّلام) و قیام عاشورا، در قالب دوازده فصل و یک بحث درباره امور واقع شده پس از شهادت حضرت، اختصاص داده است. عناوین فصول چنین است: ۱. در ولادت امام حسین (علیه‌السّلام) ؛ ۲. در نسب حضرت؛ ۳ در نام‌گذاری وی؛ ۴. در کنیه و لقب او؛ ۵. در آنچه از پیامبر در حق او و درباره امامتش وارد شده است؛ ۶. در شجاعت و بزرگواری حضرت؛ ۷ در بخشش او؛ ۸ در بیان سخن او؛ ۹. فرزندان وی؛ ۱۰. عمر حضرت؛ ۱۱. در خروج حضرت به سوی عراق؛ ۱۲. در کشتن گاه وی. ۲ - منابع مورد استفاده مؤلفبنا بر گفته خودش، جلد نخست این کتاب را، که مربوط به زندگانی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و امیرالمؤمنین است، در سوم شعبان سال ۶۷۸ قمری و جلد دوم آن را، که مربوط به زندگی حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیهم) و امامان دیگر است، در سال ۶۸۲ قمری به پایان رسانده است. وی در نگاشته خود، از منابعی چون مقتل الحسین واقدی، ترجمة الحسین و مقتله ابن سعد، کتاب الفتوح ابن اعثم، ارشاد شیخ مفید، حلیة الاولیاء ابونعیم اصفهانی، تاریخ موالید الائمة ووفیاتهم ابن خشاب، مطالب السؤول محمد بن طلحة شافعی، معالم العترة الطاهرة عبدالعزیز بن اخضر جنابذی (گنابادی) بهره برده است؛ اما بسیاری از مطالب این بخش را از دو منبع اخیر، نقل کرده است. ۳ - شیوه نگارش اربلیاز آنجا که شیوه نگارش اربلی، گردآوری اخبار از منابع مختلف است، شیوه تنظیم مطالب آن، بسته به منبع مورد استفاده، متفاوت است. او در برخی موارد، سلسله راویان خبر را آورده، و در موارد دیگر، مطالب را به شیوه ترکیبی، گردآوری کرده است. نثر اربلی مسجع و ادیبانه است. او در برخی موارد نیز، بخشی از نگاشته کتاب مطالب السؤول ابن طلحه شافعی را، که نثر او نیز مسجع و ادیبانه است، نقل کرده و مطالب خود را پیش یا پس از او، همانند قلم و نثر وی، آورده است. ۴ - پانویس۵ - منبعپیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۱۰۲_۱۰۳. رده‌های این صفحه : تاریخ زندگانی امام حسین | تاریخ نگاری | عاشورا در کتب تاریخی | مقتل پیشوایی | مقتل جامع سیدالشهداء | نهضت عاشورا
|